"Naivna umetnost je izraz čiste individualnosti, umetnost van bilo kakvog stila i profesinalne ili akademske škole. Delo Martina Jonaša naivnog slikara iz Kovačice to i potvrđuje. Njegovo likovno stvaralaštvo poznato je i priznato u svetskim okvirima naivne umetnosti. On je slikar, poeta i filozof uporedo, sa urođenim slikarskim darom, istinktom i talentom. Njegove slike zasnovane su na lapidnosti likovnog izraza, pre svega na snažnoj i promišljenoj ideji, ujedno nabijene emocijama, nostalgijom, simbolizmom uobličenih i sintetizovanih na slikrskom platnu. On je realista i humanista, čovek između tla i palete. Ta maestralna slikarska virtuoznost proizilazi pre svega iz njegovog filozofskog posmatranja sveta svedenog na najjednostavniji likovni govor, po čemu je poznat, osoben, jedinstven i prepoznatljiv.
Ta prepoznatljivost ogleda se u prvom redu u izboru tema iz seoskog, paorskog života i čoveku-figuri, kao glavnom i dominantnom motivu slike, dok posebno obeležje i pečat njegovog stilskog izraza čine hipertrofirani ekstremiteti sa monumentalnim dlanovima i stopalima. Njegov stvaralački opus je raznovrstan i bogat.Slika ulja na platnu, bavi se grafikom, radi akvarele, crteže, pravi duboreze, linoreze, piše pesme.
Na njegovim platnima preovlađuju teme iz ruralnog života, ali za razliku od svojih sunarodnika, kovačičana, na njima ne dominira folklor. Predmet Martinovog prikaza je samo jedan fragment ili detalj iz seoskih tradicija, običaja, svakodnevnice, verovanja ili praznoverja. Njegov isključiv motiv ineresovanja je čovek odnosno ljudi: seljaci, paori, lovci, vidari, muzikanti, plesači, zanatlije, isceljitelji, vidari. Oni na njegovim kompozicijonim shemama čine dominantu, postavljeni u središte platna. Svojom snagom, stabilnošću, centralnim prikazom, deluju vrlo ekspresivno i monumetalno. Ta njihova monumetalnost proizilazi upravo iz same kompozicione sheme. Naime, U prvom planu dominira moćna ljudska figura, koja čini centar kompozicije. Figura je tipično Jonaševska, nesrazmerna, sa malim glavama i velikim šakama, džinovskim nogama posmatrana iz žablje perspektive. Zahvaljujući lakom i promišljenom crtežu kao i umetničkom majstorstvu ipak ovakva modulacija figure ima potreban volumen i plastičnost. Deluje elastično i ubedljivo. Upravo ovakav način komponovanja linije, boje i perspektive daje celoj kompoziciji posebnu ekspresivnost.
U pikturalnom smislu Jonaševu paletu sačinjavaju boje preuzete iz banatskih berićetnih polja.
Za svoj stvaralački rad Martin Jonaš je dobio niz priznanja i nagrada. Spomenimo najznačajniju: pored Salvadora Dalija i nekolicine priznatih umetnika na međunarodnoj izložbi crteža u Italiji 1978. godine Martin Jonaš dobio je zlatnu medalju, a pet predložaka za njegovu grafiku napravljene su u zlatu.
Reči više nisu potrebne."
Istoričar umetnosti, Jarmila Ćendić.
Delima slikara naive Martina Jonaša iz Kovačice svojstveni su motivi seljaka koji teško rade na njivama i pred svojim kućama, sa grotesknim velikim nogama i rukama, a sitnim glavama. Na Jonaševim slikama dominira narandžasta boja letine. Govorio je da ga ta boja bogatsva smiruje, osvežava i hrabri, da ga podseća na njivu, na miris plodova i hleba. Martin Jonaš je za života imao 450 izložbi, njegove slike su izložene u mnogim svetskim galerijama.
U Jonašovoj zaostavštini ostalo je 156 njegovih slika, ali i dela mnogih drugih autora koje je otkupljivao i čuvao. Tu su knjige, zbirka rukom oslikanih tanjira, nameštaj, slovačka nošnja.
Posetu spomen kuće Martina Jonaša potrebno je najaviti dan ranije.
Radno vreme
na poziv
Kontakt:
Čaplovičova 25
26210 Kovačica
+381 13 661 157